Tersaneler, gemi yapımı ve bakımı gibi ağır sanayi sektöründe faaliyet gösteren, yüksek risk taşıyan çalışma alanlarıdır. Bu tür yerlerde birçok tehlike ve kaza potansiyeli vardır. İş güvenliği ve sağlık kurallarına uyulmadığı takdirde, çeşitli kazalar meydana gelebilir. İşte tersanelerde yaygın olarak karşılaşılan başlıca kazalar ve bunların sebepleri:
1. Düşme Kazaları
- Sebep: Tersanelerde, yüksek yerlerde yapılan çalışmalar (örneğin, gemi inşası sırasında iskelelerde çalışmak) nedeniyle düşme kazaları oldukça yaygındır. Ayrıca, kaygan zeminler, düzgün olmayan yüzeyler, eksik koruma tedbirleri ve işçilerin dikkat eksiklikleri de bu kazaları artırabilir.
- Risk: Yüksekten düşme, ciddi yaralanmalara, kırıklara veya ölüme yol açabilir.
- Önlem: Yüksek yerlerde çalışan işçilere emniyet kemeri ve düşüş koruyucu ekipman sağlanmalı, çalışma alanlarında iskeleler ve güvenlik ağları gibi koruma önlemleri alınmalıdır. Ayrıca, zeminler düzenli olarak temizlenmeli ve kayma riskine karşı dikkatli olunmalıdır.
2. Elektrik Çarpması
- Sebep: Elektrik tesisatları, denizcilik ekipmanları ve bakım sırasında elektrikli araçlar kullanımı, tersanelerde elektrik çarpması riskini artıran etmenlerdir. Elektrik hataları, kötü yalıtım, açık elektrik panoları veya nemli ortamlar gibi durumlar bu kazalara sebep olabilir.
- Risk: Elektrik çarpması ciddi yaralanmalara veya ölümcül kazalara yol açabilir.
- Önlem: Elektriksel sistemler düzenli olarak denetlenmeli ve bakım yapılmalıdır. Elektrik işleri, yalnızca eğitimli ve sertifikalı personel tarafından yapılmalıdır. Ayrıca, işçilere elektrik güvenliği konusunda eğitim verilmelidir.
3. Yüksek Sıcaklık ve Yanıklar
- Sebep: Tersanelerde, kaynar su, yüksek sıcaklıkta metal ergitme ve kaynak işlemleri gibi sıcaklık riskleri oldukça yaygındır. Kaynak makinalarının veya diğer ısınmış ekipmanların yanlış kullanımı, doğrudan temas, patlamalar veya yanıcı maddelerle çalışma sırasında yanıklar oluşabilir.
- Risk: Yüksek sıcaklık ve yanıklar ciltte kalıcı hasara, organ hasarına ve ölüme yol açabilir.
- Önlem: Çalışanlara yangın güvenliği eğitimi verilmeli ve kaynak işlemleri sırasında gerekli koruyucu giysiler (örneğin, ısıya dayanıklı eldivenler, giysiler ve gözlükler) sağlanmalıdır. Ayrıca, yüksek sıcaklıkla çalışan ekipmanların güvenli bir şekilde kullanılması sağlanmalıdır.
4. Patlamalar ve Yangınlar
- Sebep: Yanıcı gazlar, sıvılar ve tozlar tersanelerde patlama ve yangın riskini artırabilir. Özellikle gemi inşa ve bakım işlemleri sırasında kullanılan petrol türevleri ve kimyasal maddeler bu tür kazalara yol açabilir.
- Risk: Patlamalar ve yangınlar büyük can ve mal kayıplarına, yaralanmalara ve çevre felaketlerine yol açabilir.
- Önlem: Yangın güvenliği önlemleri alınmalı, yangın söndürme cihazları, yangın alarm sistemleri ve topraklama sistemleri etkin bir şekilde kullanılmalıdır. Ayrıca, çalışanlar düzenli olarak yangın tatbikatlarına katılmalı ve yangına karşı önceden eğitilmelidir.
5. Mekanik Kaza ve Yaralanmalar
- Sebep: Tersanelerde ağır makineler ve ekipmanlar kullanılır. Bu makineler arasında vinçler, kaldırma makineleri ve işleme makineleri yer alır. Bu makineler yanlış kullanım, arıza, bakım eksiklikleri veya yetersiz koruyucu önlemler nedeniyle kazalara yol açabilir.
- Risk: Makinelerle yapılan kazalar ciddi fiziksel yaralanmalara, kopmalara veya parmak/kol/baş gibi uzuv kayıplarına neden olabilir.
- Önlem: Tüm makineler düzenli olarak bakıma alınmalı ve sadece eğitimli personel tarafından kullanılmalıdır. Ayrıca, uygun güvenlik bariyerleri, koruyucu ekipmanlar ve işaretlemelerle makinelerden korunmak gerekir.
6. Kimyasal Madde Sızıntıları ve Zehirlenmeler
- Sebep: Tersanelerde kullanılan boyalar, temizleyiciler, çözücüler ve diğer kimyasal maddeler, sızdırma veya yanlış kullanım nedeniyle zehirlenmelere ve kimyasal yanıklara yol açabilir.
- Risk: Kimyasal maddelerle temas, cilt tahrişine, göz hasarına, solunum yolu rahatsızlıklarına veya daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
- Önlem: Kimyasal maddelerle çalışma sırasında uygun koruyucu giysiler, eldivenler ve solunum maskeleri kullanılmalıdır. Ayrıca, kimyasal maddelerin depolanması ve taşınması sırasında sızıntıları önlemek için gerekli güvenlik önlemleri alınmalıdır.
7. İş Ekipmanlarının Çarpması ve Hızlı Hareket Eden Nesneler
- Sebep: Tersanelerde büyük araçlar, vinçler ve diğer iş makineleri çalışırken, hareket halindeki ekipmanlar veya yüklerin düşmesi işçilere çarpabilir.
- Risk: Yüksek hızla hareket eden nesneler, ciddi yaralanmalara, çarpma sonucu kırıklara veya iç organ yaralanmalarına yol açabilir.
- Önlem: Yüklerin doğru şekilde kaldırılması, güvenli taşıma prosedürlerinin uygulanması ve iş alanlarının açıkta bırakılmaması gerekir. Ayrıca, vinçler ve diğer ağır makineler için uygun işaretlemeler ve güvenlik bariyerleri kullanılmalıdır.
8. Zehirli Gazlar ve Solunum Sorunları
- Sebep: Kaynak işlemleri, boyama ve metal işleme sırasında, zehirli gazlar (örneğin, karbon monoksit, ozon veya nitrojen oksitler) salınabilir. Bu gazlar, özellikle kapalı alanlarda çalışan işçiler için ciddi solunum tehlikeleri oluşturabilir.
- Risk: Zehirli gazların solunması baş ağrısı, baş dönmesi, bayılma, solunum yetmezliği veya ölümcül zehirlenmelere yol açabilir.
- Önlem: Tersanelerde uygun havalandırma sistemleri kurulmalı ve çalışanlar, gaz tespiti yapan cihazlar kullanarak olası zehirlenmelere karşı korunmalıdır. Ayrıca, solunum koruyucu ekipman (maskeler veya solunum cihazları) sağlanmalıdır.